تبلیغات
ترجمه کلیه متون در کمترین وقت و بالاترین کیفیت توسط مترجمین باسابقه
09139324160
ترجمه ی صناعات ادبی ( کاظم لطفی پور ساعدی)
تصور میرود که ترجمه ی صناعات مختلف ادبی بین زبانها ( برای نمونه بین زبان های فارسی و انگلیسی ) مسائل زیادی را بوجود نیاورد . تنها عاملی که میتواند مشکل ایجاد کند نمادهای به کار رفته در این صنایع هستند ، زیرا کاربرد و معنای نمادین کلمات با توجه به فرهنگ های مختلف ممکن است در زبانهای مختلف تفاوتهایی داشته باشد. برای نمونه کلمه ی "owl" (جغد)در فرهنگ انگلیسی نماد" ذکاوت و هوش" و در فرهنگ فارسی نماد" نحسی و شومی" است . کلمه ی "bull" (گاو نر) در فرهنگ انگلیسی "نماد تحمل و مقاومت" ، و در فرهنگ فارسی نماد" نفهمی" است . واضح است که در ترجمه ی نمادها آنچه باید مورد نظر مترجم باشد معنای ارجاعی کلمات مربوط نیست بلکه معنای نمادین و مجازی آنهاست . چنانچه معنای نمادین کلمه ای در زبان های مبدا و مقصد مشابه باشد اشکالی پیش نخواهد آمد ولی در صورت ناهمگونی معنای نمادین در فرهنگ زبان های مبدا و مقصد مسائلی پیش خواهد آمد . ما این مساله در در رابطه باترجمه ی صناعات ادبی" تشبیه و استعاره " ذیلا بررسی میکنیم .
تعداد بازديد : 2961
تاریخ انتشار: یک شنبه 24 ارديبهشت 1391 ساعت: 13:50
برچسب ها : ترجمه ی صناعات ادبی,گروه مترجمین لیان,
برابریابی معنایی در ترجمه(فرزانه فرحزاد)
مترجم تازه کار در زمینۀ برابریابی برای کلمات با مشکلات گوناگونی مواجه میشود. نخست آنکه ممکن است برای یک کلمه در متن مبدأ بیش از یک معادل در زبان مقصد وجود داشته باشد. در چنین مواردی مترجم به چند علت ممکن است در انتخاب مناسب ترین آنها به راه خطا برود یا دچار تردید شود:
-نفهمیدن معنای درست کلمه در متن مورد ترجمه
اشکال در فهم معناها و معادلهایی که در زبان مقصد برای کلمۀ مورد نظر وجود دارد؛ در این گونه موارد باید به فرهنگ های زبان مقصد مراجعه شود.برای نمونه در فرهنگ دوزبانه در برابر مدخل Rock چندین معادل ذکر شده ، از جمله تخته سنگ،صخره،نخ،دشک یا فرموک...مسلم است که وقتی مترجم کم تجربه نمی داند که دشک یا فرموک در فارسی چه معنایی دارد باید به فرهنگ فارسی مراجعه کند. اما متأسفانه این هم یکی از عاداتی است که کمتر رواج دارد.
-معادالهایی که مترجمان تازه کار از پیش به ذهن سپرده اند،غالبا دست و پاگیرشان میشود،چنان که به رغم نامأنوس شدن ترجمۀ یک جمله و گاه حتی نامعقول شدن آن،درصدد جستجوی معناها و معادلهای دیگر بر نمی آیند. برای نمونه،مترجم تازه کاری که برای کلمۀ"Spirit" معادل"روح"را به ذهن سپرده، ممکن است جملۀ اصطلاحی "He is in high spirits today" را بر اثر سهل انگاری چنین ترجمه کند:"امروز او روح والایی دارد" یا مثلا "امروز او روحیۀبالایی دارد"،حال آنکه صرفنظر از مغلوط بودن این جمله ها،اگر کلمۀ spirits رادرفرهنگ انگلیسی-انگلیسی جستجو کند، متوجه میشود که با spirit متفاوت است. جملۀ فوق را که معنای اصطلاحی است دارد باید چنین ترجمه کرد:"امروز خیلی سرحال است".
دیگر آنکه "نباید در برابر هر کلمۀ زبان مبدأ همواره یک معادل واحد در زبان مقصد به کار برده شود،زیراهر کلمه در بافتهای معنایی مختلف معادلهای مختلفی دارد"(نایدا1974،ص25).برای نموه، کلمه های control و system در زبان انگلیسی معنای مشخصی دارند، اما در زبان فارسی ، برچسب بافت معنایی، برای هریک معادلهای متعددی یاوجود دارد یا پذیرفته شده است، که هر کدام در جای خود بسیار رایج و گویاست وباید همان را بکار برد.
به نمونه های زیر توجه کنید:
Government system نظام حکومتی
Solar system منظومۀ شمسی
Nervous system دستگاه عصبی
Volume control پیچ تنظیم صدا
Self-control خویشتن داری
Control tower برج مراقبت
Control group گروه گواه
انتخاب نزدیکترین معادل
چنان که گفته شد،هرگاه مترجم برای یافتن معادل مناسب به فرهنگ دوزبانه مراجعه کند، در برابر هر مدخل مجموعه ایی از مترادف های زبان مقصد را میبیند و ممکن است برای انتخاب معادل دقیق دچار تردید میشود.به نمونه های زیر توجه کنید:
1.a pain in the knee
2.spare no pains
وقتی برای یافتن معادل pain به فرهنگ Advance learners مراجعه میکنیم، توضیح زیر را در برابر مدخل pain میبینیم:
Pain:suffering of mind or body
پس از دیدن این توضیح ممکن است یا دو کلمۀ "درد" و "رنج" را در فارسی به خاطر بیاوریم و یا به فرهنگ دوزبانه مراجعه کنیم. فرهنگ دو جلدی آریانپور معادلهای فارسی زیر را برای آن ذکر می کند:
-درد
-رنج
-مصیبت
محنت
که همه در زبان فارسی کم و بیش مترادف به حساب می آیند. کدام یک را باید در ترجمۀ جمله های 1و2 بکار برد؟
یکی از دقیقترین شیوه ها این است که "وجوه اشتراک و وجوه افتراق معنایی هر یکاز معادل هارا فهرست کنیم"(نایدا،1974،ص64).
|
|
درد
|
رنج
|
مصیبت
|
محنت
|
|
وجه اشتراک
|
احساس ناخوشایند
|
احساس ناخوشایند
|
احساس ناخوشایند
|
احساس ناخوشایند
|
|
وجه افتراق
|
غالبا جسمی
|
هم جسمی و هم روحی
|
روحی
|
روحی
|
با بررسی این اطلاعات در میابیم که در جملۀ شمارۀ 1 بهتر است pain "درد" ترجمه کنیم و در جملۀ شمارۀ 2"رنج":
1. زانو درد
2. هر رنجی را بر خود هموار کردن
می پسندم 1 نمی پسندم 0
تعداد بازديد : 2183
تاریخ انتشار: شنبه 23 ارديبهشت 1391 ساعت: 10:50
برچسب ها : برابر یابی معنایی,گروه مترجمین لیان,
تعداد بازديد : 2183
تاریخ انتشار: شنبه 23 ارديبهشت 1391 ساعت: 10:50
برچسب ها : برابر یابی معنایی,گروه مترجمین لیان,
انواع ترجمه از دیدگاه کت فورد،قسمت آخر ( کاظم لطفی پور ساعدی)
ج) ترجمه ی آزاد در مقابل ترجمه ی وابسته :
معیاری که کت فورد برای این تقسیم بندی برگزیده مرتبه ی واحد ساختمانی زبان میباشد که آن را از دستور سیستمیک هالیدی گرفته است . در این دستور مراتب معینی برای واحدهای ساختمان زبان در نظر گرفته شده است :
متن text
جمله ی غیر ساده sentence
جمله ی ساده clause
عبارت group
کلمه word
که میان مراتب مذکور رابطه ی سلسله مراتبی برقرار بوده و واحدهای هر مرتبه از عناصر مرتبه ی مادون خود تشکیل میشود . اکنون اگر در جریان ترجمه،فرایند جایگزینی عناصر متنی زبان مبدا با توجه به کل محتوا و پیام و بدون در نظر گرفتن مراتب مختلف واحدهای ساختمانی زبان مبدا انجام گبرد ترجمه ی آزاد نامیده میشود . ولی اگر مترجم سعی کند مراتب مختلف زبان مبدا را بدون تغییر به زبان مقصد منتقل کند یعنی جمله را به جمله ، عبارت را به عبارت ، کلمه را به کلمه و غیره ترجمه کند چنین ترجمه ای ترجمه ی وابسته نامیده میشود . اصطلاحات متداولی از قبیل ترجمه آزاد ،ترجمه تحت اللفظی و ترجمه ی کلمه به کلمه که در مورد انواع ترجمه به کار میرود ، تا حدودی با تقسیم بندی مذکور رابطه دارد ، بدین ترتیب که ترجمه ی کلمه به کلمه ، همان ترجمه ی وابسته در مرتبه ی کلمه است . ترجمه ی آزاد ترجمه ایست غیر وابسته ، که در انتخاب معادل هیچگونه محدودیت مرتبه ای برای آن وجود ندارد و ترجمه ی تحت اللفظی که حد واسط این دو نوع ترجمه است و در آن ترجمه ی کلمه به کلمه با تغییرات مختصری بر حسب دستور زبان مقصد اجرا میگردد . مثال :
برای ترجمه ی متن فرسی خداحافظ به زبان انگلیسی سه نوع معادل میتوان بافت :
ترجمه ی کلمه به کلمه God protector
ترجمه ی تحت اللفظی God protect you
ترجمه ی آزاد Good bye
تعداد بازديد : 3928
تاریخ انتشار: چهار شنبه 20 ارديبهشت 1391 ساعت: 9:40
برچسب ها : گروه مترجمین لیان,انواع ترجمه,
ترجمۀ اسامی خاص: مشکلات و راهکارها(صمد میرزاسوزنی)
قسمت 1
ترجمۀ اسامی خاص (proper names) از یک زبان به زبان دیگر همواره مقوله ایی پیچیده و بحث برانگیز و در عین حال جالب توجه بوده است که طیف وسیعی از موافقین و مخالفین را به خود مشغول داشته است. با وجود این، در صورت ابهام در انجام برگرداندن اسامی خاص از زبان مبدأ به زبان مقصد، می توان ادعا نمود که چنین فرآیندی مستلزم یکی از بالاترین درجات ترجمۀ معنایی(semantic translation) است که در آن مترجم واژه ساز به طور مبرم و وافری نیازمند داشتن آشنایی و ادراک بالایی از زبان مجازی و استعاره و همینطور قدرت خلاقیت بالا ، مطالعۀ وسیع، تخیل قوی، ذوق سلیم و قوۀ درک ارتباطات میان زبان ها و فرهنگ های مختلف در روند ترجمه خواهد بود.
مشکلات عمده در ترجمۀ اسامی خاص
به طور کلی بسیاری از کاستی ها و مشکلات فعلی در امر برگرداندن نامناسب لغات و واژگان از یک زبان به زبان دیگر غالبا ممکن است ریشه در یکی از عوامل ذیل و یا هر دوی آنها داشته باشد:
1. عدم توانایی مترجم در درک و فهم دقیق لغت یا عبارت مورد مطالعه
2. عدم توانایی و کفایت مترجم در برگرداندن لغت یاعبارت مورد نظر
توضیح مطلب اینکه ، اگر مترجم نتواند معنای واژه یا عبارتی رابفهمد ، ممکن است به این دلیل باشد که همۀ معنی آن واژه را نمی داند و یانسبت به مفاهیم بالقوه مختلف آن ناآگاه است و یاآن را مورد غفلت قرار می دهد و یااینکه چنین واژه یاعباراتی در مضمونی(context) غیر از مضمون رایج و شناخته شده خود به کار گرفته شده است و در نتیجه مفهوم و معنای آن متأثر از مضمون جدید شده باشد. به عبارت دیگر ، می توان چنین فرض نمود که واژه ها و عبارات مختلف واجد لایه های مختلف معنایی هستند که درمضامین مختلف به صورت متفاوت نمود پیدا میکنند و ناآشنایی یا عدم آشنایی کامل مترجم با لایه های معنایی متفاوت واژه ها و عبارات می تواند وی رادرروند ترجمۀ متون با مشکل جدی مواجه نماید.
دراغلب موارد چنین به نظر میرسد که بسیاری ازمشکلات ونارسایی ها در امر ترجمۀ اسامی خاص به طور اخص ریشه در نقصان یا عدم کارایی مترجم در فهم و برگرداندن مناسب واژگان و عبارات از یک زبان به زبان دیگر داشته باشد. چنین مشکلات و مسائلی بیشتر ممکن است به دلیل عواملی چون ناآگاهی و غفلت مترجم نسبت به معنا و مفهوم دقیق عبارت مورد نظر و یا ناتوانی وی درانتقال صحیح آن مفهوم روی دهد یا تشدید گردد. از سوی دیگر، در اغلب موارد، مشکلات برگرداندن در یک ترجمۀ نامناسب عمدتا در طی روند ترجمۀ لغات و واژگان بدیع (neologisms) و یالغات مهجور(obsolete words) ، همانند (collocations) و اصطلاحات و عبارات ثابت(fixed expression) پیشمیآید و به ندرت در روند ترجمۀ ساختارهای دستوری در برگرداندن مناسب اسامی خاص از یک زبان به زبان دیگر نیز نباید غافل ماند. برای مثال در عبارت Philadelphia lawyer ارائۀ معادل تحت الفظی "وکیل اهل فیلادلفیا" نمی تواند انتقال دهندۀ مناسبی برای مفهوم آن درزبان مقصد به شمار آید. زیرا مفهوم و اقعی آن شخص پرتوان است. به همین گونه، عباراتی چون Smart Alec,from Missouri و happy-go-lucky را نمی توان به صورت تحت الفظی به معادلهایی چون"اهل میسوری"، "آلک باهوش" و "شاد و خوش اقبال" ترجمه کرد. زیرا در برگیرندۀ مفاهیمی فرهنگی هستند و به ترتیب به معادلهایی چون" شخص دیرباور"،"عقل کل" و الکی خوش"(یاعامیانه تر"علی بی غم") اشاره دارند.
علاوه بر موارد فوق الذکر ، همانطور که پیشتر اشاره شد، روند واژه سازی و یافتن معادل مناسب برای اسامی خاص از زبان مبدا به زبان مقصد یکی از بالاترین درجات ترجمۀ معنایی است که خود مستلزم قدرت خلاقیت و آشنایی مترجم بازبان ادبی و مجازی است. برای مثال، عبارت انگلیسی battle-axe با دلالت به مفهومی چون زن سلیطه به معادلی مانند " مادر فولادزره" و عبارت windbag با در برگرفتن مفهوم شخص وراج و پرحرف به صورت اصطلاحی "روده دراز" در زبان فارسی برگردان می شوند.از سوی دیگر، اصطلاحاتی در زبان انگلیسی از قبیل:
name dopper,road-hog,tomboy,sponger, dare-devil,litter-lout,lonewolf,crank,jay-walker,slave-driver,fare-dadger
اگرچه در فارسی ترجمه ناپذیر (untranslable) محسوب نمیشوند می توانند مترجم راباچالش جدی در یافتن یا انتخاب معادل مواجه سازند وبنابراین مترجم واژه ساز را مستلزم داشتن تخیل قوی، ذوق سلیم و قوۀ درک ارتباطات بالا می نمایند. وجود چنین ویژگیهایی در اسامی خاص خود می تواند فرآیند ترجمۀ اسامی خاص را بامشکلات بغرنج و پیچیدگیهای بیشتری همراه سازد که در ادامۀ این مقوله بیشتر مورد بحث قرار خواهد گرفت.
تعداد بازديد : 2697
تاریخ انتشار: یک شنبه 10 ارديبهشت 1391 ساعت: 16:2
برچسب ها : ترجمۀ اسامی خاص,ترجمۀ معنایی,
انواع ترجمه از دیدگاه کت فورد(کاظم لطفی پور ساعدی)
ب ) ترجمه کلی در مقبل ترجمه ی محدود :
معیار این تقسیم بندی سطوح ساختمانی زبان است . ساختمان زبان سطوح مختلفی دارد مثلا واج شناسی ، واج آرایی ، تکواژ شناسی ، نحو ، نگاره شناسی و غیره . در ترجمه ی محدود ، جایگزینی عناصر متنی زبان مبدا توسط عناصر متنی زبان مقصد در همه ی سطوح ساختمانی صورت نمیگیرد . مثلا در پاره ای از ترجمه ها به جای کلمه ی انگلیسی "image" در فارسی ایماژ به کار میرود که فقط نگاره شناسی و واج شناسی ( ویژگی های واجی ) زبان فارسی جایگزین زبان مبدا شده استو از این نظر ترجمه ی محدود محسوب میشود . همچنین در پاره ای از سخترانی های رادیویی یا برنامه ی اخبار به زبان آذربایجانی که اغلب از روی مطالب و اخبار موجود به زبان فارسی ترجمه میشوند ترجمه ی مربوط از نوع ترجمه ی محدود است ، زیرا عمدتاً عبارات و کلمات فارسی بدون تغییر تکرار میشوند و تنها فصل پایانی جمله از زبان مقصد منتقل میشود . در این موارد گاهی حتی واج شناسی و نحو زبان مبدا به زبان مقصد منتقل میشود ، مثلا واژه هایی نظیر استمداد و اطلاع که واجهای آنها در فارسی و آذربایجانی با هم تفاوت دارد در ترجمه های مذکور با واج شناسی زبان مبدا استعمال میشوند :
با واج شناسی آذربایجانی : ittila - istimdad
با واج شناسی فارسی : ettela - estemdad
در مورد ساختمان نحوی میتوان از مواردی نظیر ترتیب قرار گرفتن صفت و موصوف نام برد که در فارسی صفت بعد از موصوف و در آذربایجانی باالعکس قرار میگیرد . در چنین مواردی گاه ترتیب نحوی فارسی به آدربایجانی تبدیل میشود . برای ترجمه ی محدود میتوان مثالهای زیادی از واژه های عاریتی موجود در زبانها برشمرد که اغلب عناصر واژگانی زبان مبدا به زبان مقصد منتقل میگردد و تناها ویژگی های واج شناسی و واج آزایی زبان مقصد جایگزین این ویژگی های زبان مبدا میشوند . مثلا در کلیه ی واژه های فارسی وارد شده به زبان آذربایجانی ویژگیهای واج شناسی و واج آرایی زبان آذربایجانی جایگزین ویژگی های فارسی شده اند، چون در زبان فارسی واج /اَ/ در موضع پایانی کلمات واقع نمیشود ( به استثنای نه ) و برعکس در زبان آذربایجانی واج /اِ/ در موضع پایانی واقع نمیشود پس واج /اِ/ پایانی کلیه ی واژه های فارسی به در زبان آذربایجانی به /اَ/ یا /آ/ تبدیل میشود .
در ترجمه ی کلی عمل جایگزینی عناصر متنی در کلیه ی سطوح از نگاره شناسی گرفته تا سطوح معنایی و کاربردی انجام میگیرد و عناصر زبان مبدا در هیچ سطحی به زبان مقصد منتقل نمیشود.
تعداد بازديد : 2654
تاریخ انتشار: شنبه 2 ارديبهشت 1391 ساعت: 19:59
برچسب ها : گروه مترجمین لیان,انواع ترجمه,
آمار مطالب
کل مطالب : 39
آمار کاربران
آمار بازدید
.gif){kind=small}
- 1391/12/13
